DNV GL: Warmtenet voor huizen goedkoper dan elektrisch verwarmen
04-12-2018 11:02 | Door: Bas Joosse
In de energietransitie worden verschillende opties onderzocht. Een warmtenet op hoge temperatuur is goedkoper dan het elektrisch verwarmen van huizen, stelt een onderzoeksgroep onder leiding van DNV GL in een voorlopig rapport.
In de onderzoeksgroep ‘Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur’ (WINST) zijn naast DNV GL de TU Eindhoven, technisch adviesbureau IF Technology, isolatiebedrijf Thermaflex en installatiebedrijf Visser & Smit Hanab betrokken.
Het WINST consortium vergeleek voor het onderzoek drie soorten warmtenetten: een 70/40 warmtenet, waarbij warmte van 70 graden naar de wijk aangevoerd wordt en 40 graden weer teruggeleverd wordt; een 40/25 variant en een 20/10 optie. Ook werd een all-electric scenario vergeleken, waarbij ieder huis een eigen lucht-warmtepomp heeft
Jaren ’60 wijken
Het warmtenet en de lucht-warmtepomp werd afgezet tegen de warmtevraag en energiebronnen van twee bestaande wijken uit de jaren ’60 van de vorige eeuw. De ene wijk bestaat voor zestig procent uit appartementen en veertig procent uit rijtjeswoningen. Deze wijk wordt gevoed door industriële restwarmte en thermische energie uit oppervlaktewater. In de andere wijk is de verdeling rijtjeswoning/twee-onder-één-kap 25/75 en zorgt industriële restwarmte voor de verwarming.
Winst voor warmtenet
De aanleg van een warmtenet is op jaarbasis goedkoper, stellen de onderzoekende partijen. “De kosten van de all-electric oplossing liggen voornamelijk bij de investerings- en elektriciteitskosten van een luchtwarmtepomp, de benodigde verzwaring van het elektriciteitsnet en bij de gebouwisolatie.”
In een vergelijking tussen de drie warmtenet-varianten komt de 70/40 variant als beste uit de bus. De winst zit met name in de extra kosten die gemaakt moeten worden om een 40/25 of 20/10-warmtenet werkend te krijgen, concluderen de partijen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om leidingen met een grotere diameter, of verwarmers voor warm tapwater.
Wijkaanpak
Veel gemeenten bekijken nu per wijk welke oplossingen het handigste zijn. Volgens de onderzoekende partijen kan die wijk-voor-wijk-aanpak ten koste gaan van een goede aanpak op gemeentelijk niveau. Sommige wijken zijn te klein voor de toepassing van duurzame energie als geothermie of restwarmte. Dat wil echter niet zeggen dat de toepassing niet geschikt is voor de gemeente. “Een overkoepelende strategie op gemeente of regionaal niveau is dan ook noodzakelijk om evenwichtige warmteplannen voor naburige wijken te realiseren waarin de potentie van grote, duurzame warmtebronnen ook wordt meegenomen”, stellen de vijf partijen.
CO2-reductie met warmtenet
De inzet van een warmtenet levert een CO2-besparing op. Die besparing kan in 2030 maximaal tachtig procent zijn; CO2-vrije energie is niet mogelijk. De CO2 die uitgestoten wordt, is afkomstig uit een warmtecentrale die de piekvraag opvangt. Deze centrale wordt door gas gevoed. “Om 100% CO2 reductie te realiseren moet een duurzame oplossing gevonden worden voor de piekvraag en moet de elektriciteitsvoorziening nog duurzamer worden”, concluderen de onderzoekers.
Bron: DNV GL | Afbeelding: Adobe Stock
Gerelateerde artikelen
Overheid investeert miljoenen in waterstof en brandstofcellen
De Rijksoverheid gaf in 2018 een recordbedrag uit aan investeringen in energieonderzoek en energie-innovaties. In totaal werd € 225 miljoen uitge...
Green Leader Cees Buisman, Wetsus: 'Alleen maar rijk worden is niet weggelegd voor mij’
Cees Buisman wist al vroeg dat “alleen maar rijk worden” niets voor hem was. Als wetenschappelijk directeur van expertisecentrum Wetsus en...
Omdat de auteurs kennelijk een aantal aspecten hebben genegeerd, is dit ook geen onpartijdig onderzoek, maar is het toegeschreven naar warmtenetten.
Restwarmte is een zeer onbetrouwbaar product, zeker als ook bedrijven zelf met de energietransitie bezig zijn.
Bedrijven zijn er voor de winst en hun aandeelhouders, niet voor wie er afhankelijk is van hun afval.
In hun eigen energietransitie gaan bedrijven ook zelf zuiniger en andere bedrijfsprocessen gebruiken.
Dat zal er toe leiden dat er steeds minder restwarmte komt
En dat aanvullende warmte op een meestal duurdere manier moet worden opgewekt.
Een ander aspect dat de auteurs gemakshalve negeren is de stroomprijs.
De commerciele stroomprijs is belasting gedreven, consumenten betalen veel meer belasting dan bedrijven. Maar dat staat onder druk, omdat juist met de energietransitie, consumenten ook hun eigen energie kunnen opwekken.
Denk aan eigen zonnepanelen, op eigen dak, eigen zonnepanelen in een kavel zonneweide, of een kavel windpark.
De stroom die stroomverbruikers hiermee kunnen opwekken, hebben ze in principe voor de kostprijs, 2 tot 4 cent per kWh.
Want deze middelen werken automatisch, zonder ondernemerschap, zonder commerciele marge.
Maar wel onder dreiging van het afschaffen van salderen.
Bedrijven willen dat salderen graag afschaffen, maar dat is gemakzuchtig, want het is niet duurzaam om consumenten die stroom opwekken beter zelf kunnen, toch af te persen via de overheid.
We zijn ook nog een democratie, en het zou zomaar kunnen dat bedrijven met en bedrijfsmodel gebaseerd op het afpersen van consumenten, een keer in de problemen komen.
Het eigen dak is voor de meeste oudere huizen te klein om voldoende stroom op te wekken, dus moet er ook salderen voor de meter komen.
En dat mag, met artikel 95a lid 2a van de Elektriciteitswet
Daarom moeten we er van uitgaan dat consumenten straks stroom voor de kostprijs, 2 tot 4 cent per kWh hebben. Dat maakt elektrisch verwarmen een stuk goedkoper.
Voor kantoren is ruimteverwarming met een eigen WKO, al jaren de goedkoopste manier.
En ook voor woningen is dat zo , met een gesloten WKO.
Een gesloten WKO is juist geschikt voor seizoen gebruik, zoals woningen dat doen.
En door het grote aantal kan met industrialisatie ook de prijs van gesloten WKO omlaag.
En omdat een gesloten WKO een lange levensduur heeft, zijn de afschrijvingskosten laag
Het systeem waarmee vele huizen duurzaam warm zitten, ziet er dan zo uit:
- Elk huis gebruikt stroom die grotendeels zelf wordt opgewekt, voor de kostprijs, met salderen, 2 tot 4 cent per kWh, reken met 4 cent
10 kWh is evenveel warmte als 1 m3 aardgas, dus de warmte is dan even duur, alsof aardgas maar 40 cent kost ipv 80 cent en steeds duurder, voor consumenten.
Een huis met een gasverbruik van bijvoorbeeld 2000 m2 aardgas, kan dus ook warm zitten met 20.000 kWh stroom van 4 cent per kWh die kost dan 800 EUR per jaar
- Met een stille bodemwarmtepomp met COP4 kan het stroomverbruik met 75% omlaag, naar 5000 kWh
- door de eigen WKO in de zomer op te laden met gratis zomer warmte, stijgt de COP naar 5 a 6
Die zomer warmte kan uit PVT panelen komen, maar ook aan een set slagen op het dak of boven het terras in de tuin, zomer koeling
Daarmee komen we op het volgende kostenplaatje, voor een huis dat 2000 m3 aardgas verbruikt a 1600 EUR per jaar
- 2000 EUR Een kavel windpark voor 5000 kWh per jaar, 25 jaar afschrijving: 80 EUR per jaar
- 3500 EUR Een bodem warmtepomp, 20 jaar afschrijving: 175 EUR
- 10.000 EUR de eigen WKO, 50 jaar afschrijving: 200 EUR
Totale investering 15.500 EUR
Jaarlijkse afschrijving 455 EUR
Dit is dus veel goedkoper dan de jaarlijkse aardgas kosten van 1600 EUR
Maar de staat krijgt door het salderen minder inkomsten, als ieder huishouden dit doet, ca 4 miljard EUR minder
Dat kan worden gecompenseerd door bedrijven meer energiebelasting te laten betalen.
En door een vliegtax, die zo hoog is dat het aantal vakantievluchten halveert
En ja, dit is exclusief verbouwingskosten.
En als een slecht en duur te isoleren huis veel stroom verbruikt, dan zal er op het lokale net een soort verkeersregeling nodig zijn.
Dat kan gemakkelijk door de warmtepompen op afstand zo verdeeld in de tijd in te schakelen, dat het lokale net optimaal benut wordt.
En laten we ophouden met die domme kapitaalvernietiging van de slimme meter, met salderen voor en achter de meter, hoeveel alleen de corrupte kWh meters vervangen te worden die niet kunnen terg tellen.
Netbeheerders zijn er om ons te dienen, niet om ons te exploiteren, al of niet via een stroman constructie
Hoe kunnen we dit idee toepassen op appartmenten? Die hebben geen tuin voor de WKO of de grondgebonden warmtepomp. En om snel veel nieuwe woningen bij te bouwen voor onze steden zal een groot deel daarvan appartementen moeten zijn: bij onze grote steden is geen ruimte meer voor uitbreidingswijken.
Kunnen WKO en bodem-warmtepompen ook gerealseerd worden als je tot op 1 m uit het midden van de straat mag doorgraven (dan blijft een strook van 2 m over voor riool e.d.)? Alleen als het grondwater minder dan 1 m diep zit, of ook op hoge gronden / bij aanhoudende droogte?
All-electric lijkt overigens wel beter te scorenop CO2 besparing vergeleken met warmtenetten, in ieder geval bij de wijk met appartementen en 2-onder- 1 kap woningen.
Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn